In de landschapsecologie zijn de huidige landschapselementen beschreven. In de landschapsgeschiedenis wordt er beschreven hoe het landschap is gevormd zoals het er nu bijstaat. Het landschap is tot stand gekomen door een aantal processen. De rivier is een belangrijke landschapsvormende factor. Deze beïnvloed onder andere de vegetatiestructuur. In de lager gelegen ‘komgronden’ in het landschap vind je bijvoorbeeld een elzen- of wilgenbroekbosvegetatie die tegen periodieke overstromingen kunnen. Op de hogere ‘oeverwallen’ vind je een eiken-beukenbos waar het nauwelijks overstroomt.  

​

Naast natuurlijke processen heeft de mens met name veel invloed op het landschap. Men heeft in het rivierenlandschap veel gedaan om aan te passen aan de invloed van de rivier. Het rivierengebied is een rijk systeem voor delfstoffen en landbouw. Daarnaast is de rivier ook een belangrijk transport systeem. Men legde dijken aan en ontgonnen het landschap ten behoeve van de landbouw waarbij veel delen bos zijn gekapt. Er werden steenfabrieken aangelegd om de rivierklei te benutten. De Gelderse Poort ligt ook nog eens erg strategisch. De rivier vormt een barrière voor tegenstanders al vanaf de Romeinse tijd. Er zijn een aantal historische relicten van defensie nog steeds intact, bijvoorbeeld Fort Pannerden. 

​

Al deze landschapsprocessen worden beschreven in de landschapsgeschiedenis. Deze processen bestaan uit een aantal kantelmomenten. landschapsgeschiedenis wordbehandeld in vier hoofdstukken:

defensie,industrie, landbouw en waterbeheer. Per hoofdstuk worden de belangrijke kantelmomenten in het landschap beschreven.  

​